Heimsmarkaðsverð á olíu er ráðandi þáttur í efnahagslegum uppgangi og erfiðleikum Íslendinga. Það hefur áhrif á heimilin í landinu, sjávarútvegsfyrirtæki, flutningsfyrirtæki og sérstaklega flugfélög. Það hefur áhrif á verðbólguþróun og þar af leiðandi kaupmátt og vaxtakjör.
Ísland hefur um margt notið góðs af rússíbanareið olíuverðsins á heimsmarkaði á undanförnum árum. Verðið var í 130 Bandaríkjadölum á tunnuna árið 2011 og hélst hátt alveg fram til ársins 2014. Þá hrundi það á skömmum tíma og var komið niður í 25 Bandaríkjadali í byrjun árs 2016.
Á sama tíma var ferðaþjónustan að vaxa hratt, fjármagnshöft voru enn fyrir hendi, hagvöxtur var gríðarlegur ár eftir ár og staða þjóðarbússins batnaði verulega.
En nú eru blikur á lofti. Á einu ári hefur heimsmarkaðsverð á olíu hækkað um rúmlega 50 prósent. Það hefur sett ferðaþjónustugeirann í uppnám, sérstaklega vegna versnandi rekstrarskilyrða íslensku flugfélaganna, sem þurfa að kaupa mikið af eldsneyti á vélar sínar. Það hefur hækkað rekstrarkostnað heimila, sem flest þurfa að treysta á bíla til að koma sér á milli staða í daglegu amstri. Og það hefur ýtt við verðbólgudraugnum, sem hefur sofið værum blundi árum saman. Hann er ekki vaknaður, en hann er að rumska.
Af hverju er heimsmarkaðsverðið á olíu að hækka svona mikið á svona skömmum tíma? Ein helsta ástæðan eru þær viðskiptaþvinganir sem Donald Trump, forseti Bandaríkjanna, setti á Íran.
Fjallað er ítarlega um áhrif heimsmarkaðsverðs á olíu á íslenskt efnahagskerfi og samfélag í Mannlífi dagsins. Hægt er að lesa þá umfjöllun í heild sinni á vef Kjarnans hér.