Frá innrás Rússa í Úkraínu í lok febrúar og fram í byrjun september gaf íslenska sendiráðið í Moskvu út 125 skammtímaáritanir inn á Schengen-svæðið, til rússneskra ríkisborgara, en þetta kemur fram í svari utanríkisráðuneytisins við fyrirspurn vefmiðilsins Kjarnans.
Í svarinu segir að þessi tala jafngildi ekki þeim fjölda rússneskra ferðamanna sem gætu hafa komið til Íslands á þessu tímabili; meðal annars vegna þess að einhverjir ferðamenn sem hafa haft gilda áritun til annars ríkis á Schengen-svæðinu gætu hafa haft viðdvöl hér á landi.
Sum ríki á Schengen-svæðinu ætla sér að loka á rússneska ferðamenn, en á undanförnum vikum hefur verið lagt til á vettvangi ESB að gera það erfiðara sem og dýrara fyrir ferðamenn frá Rússlandi að ferðast til Evrópu: Pólitískur vilji var til staðar á fundi utanríkisráðherra sambandsins – en hann var haldinn 31. ágúst.
Í framhaldinu lagði framkvæmdastjórn ESB fram tillögu, þann 6. september, um að gildandi samningi við Rússland um útgáfu Schengen-áritana yrði rift.
Segir svo frá – samkvæmt umfjöllun vefritsins SchengenVisaInfo – að tillögurnar muni fela það í sér að rússneskir ferðamenn munu þurfa að greiða meira fyrir áritanir: Hækkar upphæðin í 80 evrur úr 35 evrum; og hámarkstíminn sem umsóknir eiga að taka verði lengdur úr 10-15 dögum í 45 daga. Einnig að erfiðara verður að fá áritanir sem gilda til fleiri en einnar ferðar inn á Schengen-svæðið; umsækjendur þurfi að framvísa enn fleiri gögnum.
Nokkur ríki hafa þó ákveðið að ganga enn lengra – og frá 19. september næstkomandi ætla Eystrasaltsríkin þrjú, Eistland, Lettland og Litáen (auk Póllands) að hætta tímabundið að afgreiða vegabréfsáritanir inn á Schengen-svæðið til Rússa sem vilja ferðast; meina Rússum aðgang að ríkjunum.
Og Finnar leggja líka til eitt og annað í tengslum við hrikalega innrás Rússa í Úkraínu; en finnskar sendiskrifstofur afgreiða tíu prósent af því sem þær áður gerðu og Finnland hefur líka þegar gripið til þess úrræðis að fækka útgefnum vegabréfsáritunum til rússneskra ríkisborgara um heil níutíu prósent. Hafa sendiskrifstofur Finnlands aðeins afgreitt um eitt hundrað umsóknir um Schengen-áritanir frá 1. september.
En áður en þessar hömlur voru settar á afgreiðslu umsókna frá Rússlandi, voru eitthvað um eitt þúsund manns að fá áritanir þar á hverjum degi.
Því er það svo að Rússar geta aðeins sótt um áritanir hjá finnsku sendiskrifstofunum á mánudögum.
Utanríkisráðherra Finnlands, Pekka Haavisto, útskýrði ákvörðun finnskra stjórnvalda og sagði að Finnland vilji ekki vera viðkomustaður rússneskra ferðamanna, sem vildu komast til annarra ríkja:
„Þeir koma til Helsinki-flugvallar og fara beint í frí annars staðar. Það er ekki hlutverk sem Finnland vill gegna,“ sagði Haavisto við ríkismiðilinn finnska, Yle.